Jednym z najwspanialszych dodatków do kąpieli są napary i odwary ziołowe. Ułatwiają zmiękczenie i rozpuszczenie zrogowaciałego naskórka, zwiększają wchłanialność substancji czynnych i pielęgnują na wiele sposobów.
W zależności od tego jakich roślin użyjemy możemy uzyskać różne efekty: rozszerzenie lub zwężenie porów, rozszerzenie lub zwężenie naczyń krwionośnych, rozjaśnienie lub przyciemnienie skóry. Ziołowe kąpiele mogą nie tylko wygładzać i pielęgnować skórę, mogą również działać przeciwzapalnie, bakteriobójczo, przeciwgrzybicznie, łagodząco i kojąco.
Odpowiednio dobrana mieszanka ziół może mieć cudowny wpływ na skórę, a przy okazji na nasze zdrowie i samopoczucie. Oprócz kontaktu ze skórą kąpiel ziołowa wypływa również na nasz zmysł węchu i wzroku. Olejki eteryczne uwalniające się z wanny są przez nas wdychane i działają na nasz organizm wewnętrznie (układ oddechowy, układ nerwowy), a użycie płatków, pąków kwiatów czy innych mało rozdrobnionych części roślin będzie niewątpliwie sprawiać nam przyjemność wizualną.
Do kąpieli możemy wykorzystać bardzo wiele roślin; właściwie wszystkie wykazujące jakiekolwiek właściwości lecznicze lub pielęgnacyjne. Należy wystrzegać się tylko tych gatunków, które mogą wykazywać działanie drażniące, a w przypadku roślin które mogą uczulać zachować ostrożność.
Za zwyczaj stosujemy 200 – 300 g suszu na jedną kąpiel. W zależności od specyfiki poszczególnych gatunków roślin możemy:
- zapakować zioła do lnianego lub bawełnianego woreczka (ewentualnie możemy użyć gazy), powiesić go na kranie pod czas napełniania wanny gorącą wodą, potem wrzucić go do wanny
- przygotować napar (zalać zioła wrzątkiem i parzyć pod przykryciem co najmniej 10 min), odwar (zalać zioła zimną wodą i gotować na wolnym ogniu co najmniej 15 min), odwaro-napar (część ziół gotujemy jak odwar, a następnie zalewamy nim resztę ziół)
- zioła można wrzucić bezpośrednio do wanny z gorącą wodą
Pierwsza metoda najlepiej sprawdza się dla roślin delikatnych, łatwo oddających zawarte w swoich tkankach substancje, metody drugiej można używać zarówno dla roślin delikatnych (napar) jak i dla twardych – takich jak nasiona, łodygi czy kora (odwar), trzeciej metody najlepiej używać dla płatków kwiatów i kwiatostanów roślin.
Działanie ziół:
lawenda wąskolistna, melisa lekarska, arcydzięgiel litwor, kozłek lekarski, krwawnik pospolity, lipa drobnolistna,sosna zwyczajna - to gatunki działające uspokajająco i kojąco na skórę
macierzanka zwyczajna, rozmaryn lekarski, rumianek pospolity, szałwia lekarska, mięta pieprzowa, tatarak zwyczajny, wrotycz pospolity - to gatunki działające pobudzająco i ujędrniająco na skórę
kasztanowiec zwyczajny, perz właściwy, fiołek trójbarwny, skrzyp, żywokost lekarski, sosna zwyczajna - są zalecane przy walce z nadmiarem tkanki tłuszczowej
rumianek pospolity, krwawnik pospolity, fiołek trójbarwny, żywokost lekarski, babka zwyczajna, nagietek lekarski - przynoszą ulgę w stanach zapalnych skóry i reakcjach alergicznych
skrzyp, fiołek trójbarwny, orzech włoski, szałwia lekarska, mięta pieprzowa, sosna zwyczajna, kora dębu, nostrzyk, jałowiec pospolity, tymianek pospolity - pomagają w walce z trądzikiem i ropnymi infekcjami skóry
chmiel zwyczajny, lipa drobnolistna, rumianek pospolity, kozłek lekarski, wiązówka błotna, pokrzywa zwyczajna, melisa lekarska - to gatunki działające odprężająco
czarna porzeczka, pokrzywa zwyczajna, wrotycz pospolity, mniszek lekarski - działają tonizująco na skórę
koniczyna, rumianek pospolity, szałwia lekarska, kora dębu, tatarak zwyczajny, lipa drobnolistna, orzech włoski, mięta pieprzowa, macierzanka piaskowa, prawoślaz lekarski, sosna zwyczajna - stosowane regularnie pomagają ograniczyć nadmierną potliwość
mięta pieprzowa, rozmaryn lekarski, tymianek pospolity, tymianek cytrynowy, szałwia lekarska - to doskonałe składniki kąpieli oczyszczających i chłodzących na upalne dni (zwłaszcza z dodatkiem soku z cytryny
Interesującym dodatkiem do kąpieli może być siano. Suszone trawy z dodatkiem innych roślin zielnych, zebrane wczesną wiosną wykazuje bardzo dobre działanie na naszą skórę. Kąpiel z dodatkiem siana możemy przygotować tak samo jak każdą inną kąpiel ziołową według opisanych wcześniej metod stosując około 2 - 3 garści siana.
Oczywiście zarówno w przypadku siana jak i w przypadku wszystkich innych suszonych roślin używanych do kąpieli musimy znać ich pochodzenie i być pewni, że nie zawierają żadnych substancji szkodliwych dla naszego organizmu. Nie muszą to być substraty certyfikowane jako ekologiczne, ale ważne, żeby nie pochodziły z rowu przydrożnego czy miedzy regularnie opryskiwanych pól.
Bardzo dobre efekty daje również kąpiel w słomie owsianej. Wygładza i doskonale oczyszcza skórę, łagodzi podrażnienia, wpływa uspokajająco na cały organizm. Jest zalecana przy problemach ze stawami, działa przeciwbólowo i przeciwreumatycznie.
Najlepiej przygotować ją dodając do wanny z wodą roztwór przygotowany przez godzinne gotowanie kilograma słomy w 4 - 5 litrach wody.
Jednym z najbardziej aromatycznych i chyba najprzyjemniejszych dodatków do kąpieli jest igliwie. Kilogram zielonych gałązek lub szyszek świerkowych, jodłowych albo sosnowych (można użyć również surowca suszonego) zalewamy koło pięcioma litrami zimnej wody na 12-24 godzin, potem gotujemy przez 2 godziny pod przykryciem. Wywar dodaje się do wanny z ciepłą wodą. Taka kąpiel świetnie relaksuje, usuwa napięcie spowodowane praca umysłową i wyczerpaniem psychiczny. Pomaga łagodzić ból głowy, bóle mięśniowe, nerwobóle. Pomoże również przy dolegliwościach górnych dróg oddechowych - szczególnie polecam na katar.
Ciekawym sposobem użycia ziół podczas kąpieli jest sporządzenie z nich ziołowych mydeł. Przygotowuje się jej używając wywarów lub odwarów ziołowych zamiast wody i/lub dodając do masy mydlanej pokruszone zioła. W mydłach ziołowych sprawdza się bardzo wiele gatunków roślin; pokrzywa (bardzo dobre mydło do mycia włosów), mięta, nagietek (delikatne mydło o właściwościach odżywczych), rumianek, liście brzozy, arnika górska, rozmaryn, lawenda (bardzo aromatyczne mydło pielęgnacyjne), żywokost, róża, lipa, przywrotnik, koniczyna, skrzyp.